Bạn đã bao giờ nghe đến trừ tà (exorcism)? Đây là một nghi lễ tôn giáo hoặc tâm linh cổ xưa với mục đích xua đuổi các thực thể tâm linh xấu xa khỏi một người hoặc một khu vực bị cho là bị ám. Bài viết này sẽ đi sâu vào nguồn gốc, các hình thức thực hành khác nhau trong các tôn giáo và góc nhìn khoa học về hiện tượng này. Liệu đây là một phương pháp chữa bệnh tâm linh hay chỉ là một phần của tín ngưỡng?
Trừ tà, hay còn gọi là exorcism, xuất phát từ tiếng Hy Lạp cổ "exorkismós", có nghĩa là "ràng buộc bằng lời thề". Đây là một thực hành lâu đời, tồn tại trong nhiều nền văn hóa và tôn giáo khác nhau trên thế giới. Mục đích chính của nghi lễ này là giải thoát một người hoặc địa điểm khỏi sự ảnh hưởng của các thực thể siêu nhiên tiêu cực như quỷ dữ, linh hồn xấu xa hoặc các thế lực hắc ám khác.
Tùy thuộc vào tín ngưỡng của người thực hiện trừ tà, phương pháp có thể bao gồm việc yêu cầu thực thể đó tuyên thệ, thực hiện một nghi lễ phức tạp hoặc đơn giản chỉ là ra lệnh cho nó rời đi nhân danh một quyền lực tối cao.
Trừ tà có những biểu hiện và phương pháp khác nhau tùy thuộc vào từng tôn giáo và hệ thống tín ngưỡng. Dưới đây là một số ví dụ:
Trong Kitô giáo, trừ tà là việc xua đuổi quỷ dữ. Người thực hiện, gọi là người trừ tà, thường là một thành viên của Giáo hội hoặc một người được cho là có ân sủng đặc biệt. Họ có thể sử dụng lời cầu nguyện, các vật phẩm tôn giáo như ảnh tượng, nước thánh và kêu cầu Thiên Chúa, Chúa Giêsu hoặc các thiên thần.
Các nghi lễ trừ tà chính thống thường nhấn mạnh việc không gây bạo lực cho người bị ám, mà chỉ trói họ lại nếu có nguy cơ gây hại cho bản thân hoặc người khác. Trừ tà Công Giáo phân biệt giữa trừ tà nhỏ (minor exorcism) và trừ tà lớn (major exorcism), với trừ tà lớn đòi hỏi sự cho phép đặc biệt từ Giáo hội.
Đạo Chính Thống Đông Phương cũng có truyền thống trừ tà phong phú, bắt nguồn từ các câu chuyện trong Kinh Thánh về việc Chúa Giêsu trừ quỷ. Tất cả các linh mục Chính Thống đều được đào tạo để thực hiện trừ tà, đặc biệt là trong lễ rửa tội.
Họ tin rằng mọi Kitô hữu đều thực hiện trừ tà thông qua cuộc chiến chống lại tội lỗi và cái ác. Ngay cả các đồ vật cũng có thể bị quỷ ám. Các linh mục Chính Thống phân biệt giữa quỷ ám và bệnh tâm thần bằng cách quan sát phản ứng của đối tượng với các thánh tích.
Trong Ấn Độ giáo, người ta có thể bị chiếm hữu bởi "bhootas", "pretas" hoặc "pisachas" – những linh hồn lang thang và thường độc hại. Phương pháp trừ tà cơ bản là sử dụng "mantra" (lời thiêng liêng) và "yajna" (lễ hiến tế). Việc cầu nguyện tới các vị thần như Hanuman cũng được coi là một phương pháp hiệu quả.
Trong Đạo Hồi, trừ tà ("ruqya") bao gồm việc đọc các chương cuối cùng của kinh Qur'an và cầu xin sự giúp đỡ của Allah. Các học giả Hồi giáo sử dụng các câu kinh Qur'an cụ thể và các nghi thức thanh tẩy để trục xuất linh hồn xấu.
Trong Do Thái giáo, nghi lễ trừ tà được thực hiện bởi một rabbi thông thạo Kabbalah, cùng với một "minyan" (nhóm mười người đàn ông trưởng thành). Nhóm đọc Thánh Vịnh 91 và thổi shofar (sừng cừu) để "làm rung chuyển cơ thể" và khiến lực lượng chiếm hữu rời đi.
Từ góc độ khoa học, quỷ ám không được công nhận là một chẩn đoán tâm thần hoặc y tế. Các triệu chứng được cho là do quỷ ám đôi khi có thể liên quan đến các bệnh lý như hysteria, rối loạn tâm thần, động kinh, hoặc rối loạn nhận dạng phân ly.
Một số nhà tâm lý học cho rằng trừ tà có thể hoạt động thông qua hiệu ứng giả dược và sức mạnh của ám thị. Trong một số trường hợp, người bị cho là bị ám có thể là người ái kỷ hoặc có lòng tự trọng thấp, tìm kiếm sự chú ý bằng cách hành động như thể bị quỷ ám.
Điều quan trọng là phải phân biệt giữa quỷ ám và bệnh tâm thần. Việc chẩn đoán chính xác là rất quan trọng để đảm bảo rằng người bệnh nhận được sự chăm sóc y tế phù hợp. Trong nhiều trường hợp, các triệu chứng có thể được giải thích và điều trị bằng các phương pháp y học hiện đại.
Trừ tà là một thực hành phức tạp và đa diện, đan xen giữa tín ngưỡng tôn giáo, góc nhìn tâm linh và quan điểm khoa học. Việc hiểu rõ nguồn gốc, phương pháp thực hành trong các tôn giáo khác nhau và khả năng phân biệt với bệnh tâm thần là rất quan trọng để có một cái nhìn toàn diện về hiện tượng này.
Bài viết liên quan