Bạn đang lên kế hoạch xây dựng một sàn gỗ (deck) ngoài trời cho không gian sống của mình? Việc lựa chọn vật liệu và tính toán kích thước khung sàn là vô cùng quan trọng để đảm bảo độ bền, tính an toàn và thẩm mỹ cho công trình. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những kiến thức chuyên sâu, hướng dẫn chi tiết từng bước để bạn có thể tự tin lựa chọn vật liệu phù hợp và tính toán kích thước dầm, xà một cách chính xác. Với hướng dẫn này, bạn sẽ có một sàn gỗ vững chắc, đáp ứng mọi nhu cầu sử dụng và tăng thêm giá trị cho ngôi nhà của bạn.
Việc lựa chọn vật liệu phù hợp là bước đầu tiên và quan trọng nhất trong quá trình xây dựng sàn gỗ. Có nhiều loại vật liệu khác nhau để bạn lựa chọn, mỗi loại có ưu và nhược điểm riêng. Hãy cùng tìm hiểu về các loại vật liệu phổ biến và những yếu tố cần cân nhắc khi lựa chọn.
Gỗ xử lý áp lực là lựa chọn phổ biến nhất nhờ giá thành hợp lý và khả năng chống mối mọt, mục nát tốt. Bạn có thể lựa chọn giữa ván sàn 5/4 x 6 hoặc vật liệu 2 inch (thường là 2 x 4 đến 2 x 8). Khoảng cách xà (joist) sẽ phụ thuộc vào kích thước và loại gỗ bạn chọn.
Khi sử dụng gỗ xử lý áp lực, cần lưu ý đến việc xử lý bề mặt để tăng độ bền và khả năng chống chịu thời tiết. Ngoài ra, nên chọn loại gỗ có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng và an toàn.
Gỗ đỏ và tuyết tùng là những lựa chọn cao cấp hơn với vẻ đẹp tự nhiên và khả năng chống chịu thời tiết tốt. Tuy nhiên, giá thành của chúng thường cao hơn so với gỗ xử lý áp lực.
Nếu bạn ưu tiên tính thẩm mỹ và sẵn sàng chi trả một khoản tiền lớn hơn, gỗ tự nhiên là một lựa chọn tuyệt vời. Hãy nhớ lựa chọn loại gỗ có độ bền cao, khả năng chống mối mọt tốt và được xử lý kỹ lưỡng để đảm bảo tuổi thọ của sàn gỗ.
Gỗ nhựa composite là vật liệu tổng hợp từ bột gỗ và nhựa, có khả năng chống chịu thời tiết, mối mọt và không cần bảo trì thường xuyên. Đây là lựa chọn ngày càng phổ biến nhờ tính tiện lợi và độ bền cao.
Mặc dù có giá thành cao hơn gỗ xử lý áp lực, gỗ nhựa composite mang lại giá trị lâu dài nhờ khả năng tiết kiệm chi phí bảo trì và thay thế. Ngoài ra, vật liệu này còn có nhiều màu sắc và kiểu dáng để bạn lựa chọn, phù hợp với nhiều phong cách kiến trúc khác nhau.
Sau khi đã lựa chọn được vật liệu phù hợp, bước tiếp theo là tính toán kích thước dầm, xà để đảm bảo kết cấu sàn gỗ vững chắc và an toàn. Các thông số này sẽ phụ thuộc vào khoảng cách giữa các trụ đỡ và loại gỗ bạn sử dụng.
Kích thước xà phổ biến nhất là 2 x 6 đến 2 x 10. Dầm (beam) đỡ xà thường có kích thước 4 x 6 đến 4 x 10. Gỗ xử lý áp lực thường rẻ hơn gỗ đỏ hoặc tuyết tùng và có thể được sử dụng cho phần khung bên dưới, ngay cả khi ván sàn và lan can được làm từ các loại gỗ khác.
Trong hầu hết các trường hợp, bạn nên xác định khoảng cách giữa các dầm trước, sau đó chọn kích thước xà phù hợp với khoảng cách đó. Nếu sàn gỗ cao không quá 6 feet (khoảng 1.8 mét) so với mặt đất, khoảng cách giữa các dầm đỡ không nên quá 12 feet (khoảng 3.6 mét).
Dưới đây là bảng tham khảo kích thước xà phù hợp với khoảng cách dầm, với khoảng cách xà 16 inch (40.6 cm):
Đối với khoảng cách xà 24 inch (61 cm):
Vì các trụ đỡ thường được kéo dài qua sàn để làm trụ lan can, thông số kỹ thuật dưới đây áp dụng cho các trụ cách nhau không quá 12 feet (3.6 mét). Với khoảng cách này, trụ 4 x 4 là đủ cho bất kỳ sàn gỗ nào cao dưới 6 feet (1.8 mét) so với mặt đất.
Dưới đây là bảng tham khảo kích thước dầm tối thiểu theo khoảng cách trụ đỡ (làm tròn xuống số foot gần nhất):
Trước khi bắt đầu xây dựng, việc chuẩn bị và bố trí mặt bằng là vô cùng quan trọng để đảm bảo tính chính xác và hiệu quả của công trình.
Đầu tiên, hãy loại bỏ lớp đất màu dưới sàn gỗ. Tạo độ dốc tối thiểu 1 inch (2.5 cm) cho mỗi 15 feet (4.5 mét) để đảm bảo thoát nước tốt. Sau khi hoàn thành sàn gỗ, phủ một lớp polyethylene đen dày 6 mil để ngăn cỏ dại mọc.
Đo và đánh dấu vị trí của thanh đỡ (ledger) dọc theo tường. Chiều cao của thanh đỡ phải thấp hơn đáy cửa 1 inch (2.5 cm) cộng với độ dày của ván sàn, cộng với chiều sâu của xà.
Gắn thanh đỡ 2 x 6 vào tường bằng vít lag 1/2 inch (1.27 cm). Thanh đỡ phải thẳng hàng và vít lag phải đủ dài để xuyên qua các thanh giằng ít nhất 3 inch (7.6 cm). Sử dụng hai vít lag ở mỗi đầu và một vít ở mỗi thanh giằng giữa hai đầu. Lắp đặt tấm chắn hình chữ "Z" phía trên thanh đỡ để thoát nước, hoặc đặt thanh đỡ cách xa tường bằng vòng đệm.
Để xác định chu vi bên ngoài của sàn gỗ, đo từ mỗi đầu của thanh đỡ ra khoảng 18 inch (45.7 cm) vượt quá mép ngoài của sàn gỗ. Thiết lập các tấm ván, sau đó căng dây từ mỗi đầu của thanh đỡ đến các tấm ván để xác định các cạnh của sàn gỗ.
Căng một sợi dây thứ ba giữa các tấm ván để xác định mép ngoài của sàn gỗ. Căn chỉnh mặt bằng bằng cách đo các đường chéo đối diện, sau đó điều chỉnh các sợi dây từ thanh đỡ đến tấm ván cho đến khi cả hai số đo bằng nhau.
Phần khung là bộ phận chịu lực chính của sàn gỗ, vì vậy việc xây dựng phần khung cần được thực hiện cẩn thận và chính xác.
Sử dụng quả dọi (plumb bob) từ dây để xác định vị trí của móng. Các lỗ cho móng phải sâu hơn độ sâu đóng băng tối đa trong khu vực của bạn và đủ sâu để đặt trên lớp đất không bị xáo trộn. Nên đào sâu hơn 6 inch (15 cm) và đổ sỏi xuống đáy lỗ để thoát nước.
Trộn bê tông và đổ móng. Khi bạn hoàn thành mỗi lần đổ, hãy đặt một trụ đúc sẵn trên móng sao cho nó nhô lên khoảng 6 inch (15 cm) so với mặt đất. Sử dụng hỗn hợp xi măng loãng để gắn các trụ vào móng.
Sau khi bê tông đã khô, dựng các trụ trên các trụ đỡ. Sử dụng các thanh giằng tạm thời và thước thủy (level) để căn chỉnh các trụ. Sau khi các trụ đã được đặt, căng một đường thợ xây (mason's line) từ đỉnh của thanh đỡ đến mỗi trụ và sử dụng thước thủy để đánh dấu vị trí cắt. Chiều cao của trụ phải bằng chiều cao của thanh đỡ trừ đi chiều sâu của dầm sẽ được đặt lên trên.
Cố định các đầu nối trụ-dầm trên đỉnh các trụ bằng đinh và bu lông lục giác 1/2" x 5 1/2", sau đó đặt các dầm vào đầu nối. Căn chỉnh và vuông góc cụm lắp ráp, sau đó cố định các dầm như bạn đã làm với các trụ.
Đánh dấu vị trí xà trên cả dầm và thanh đỡ, cách nhau 16" hoặc 24", theo thiết kế của bạn. Đặt các xà vào vị trí với phần cong lên trên. Nếu sàn gỗ đủ rộng mà bạn cần hai bộ xà, hãy nối các kết nối bằng cách chồng chéo mỗi cặp xà ít nhất 1' và đóng đinh chúng lại với nhau bằng đinh mạ kẽm 8d. Lắp đặt chặn (blocking) giữa các xà ở bất cứ đâu cần thiết.
Yêu cầu về chặn được xác định bởi các quy tắc xây dựng địa phương của bạn. Cuối cùng, đóng đinh xà viền ngang qua các đầu của xà.
Sau khi phần khung đã hoàn thành, bước cuối cùng là lắp đặt ván sàn và lan can để hoàn thiện sàn gỗ.
Ván sàn nên được đặt với mặt vỏ cây hướng lên trên và cả hai đầu được căn giữa trên một xà. So le các mối nối của các ván sàn cạnh nhau sao cho chúng không thẳng hàng. Khía các ván xung quanh các trụ hoặc các vật cản khác, chừa khoảng hở 1/8" để thoát nước.
Ván sàn dày 2" nên được đặt cách nhau khoảng 1/8"; hầu hết các thợ xây đặt một chiếc đinh 16d giữa các ván khi họ cố định chúng. Ván sàn đã qua xử lý áp lực 5/4 x 6 có thể được đặt với mỗi ván sát vào ván tiếp theo; sự co ngót tự nhiên sẽ tạo ra khoảng cách phù hợp.
Cố định các ván sàn tại mỗi xà. Sử dụng hai kẹp cho mỗi điểm đỡ cho ván sàn rộng đến 6", hoặc ba kẹp cho ván rộng hơn. Vít hoặc kẹp sàn thường tốt hơn đinh, nhưng tất cả các kẹp phải được mạ kẽm nhúng nóng, nhôm hoặc thép không gỉ. Nếu bạn sử dụng đinh, hãy làm cùn đầu đinh để tránh làm nứt ván sàn. Để ván sàn chạy quá mép cấu trúc, sau đó cưa bỏ các đầu sau khi tất cả các ván đã được đặt.
Cố định các trụ lan can ở mỗi góc của sàn gỗ và ở mỗi bên của cầu thang. Sau đó, cố định các trụ giữa, cách đều giữa các góc, nhưng không xa hơn khoảng cách cho phép theo quy tắc xây dựng địa phương. Đóng đinh các thanh ray phụ và thanh ray mũ vào vị trí, sau đó thêm các con tiện (baluster).
Hy vọng rằng bài viết này đã cung cấp cho bạn những kiến thức cần thiết để lựa chọn vật liệu, tính toán kích thước khung sàn và xây dựng một sàn gỗ (deck) ngoài trời hoàn hảo. Hãy nhớ tuân thủ các quy tắc xây dựng địa phương và luôn ưu tiên tính an toàn trong quá trình thi công. Chúc bạn thành công!
Bài viết liên quan