Trong Kinh Thánh, nhân vật Daniel xuất hiện ở nhiều nơi, nhưng liệu tất cả có phải là một người? Bài viết này sẽ đi sâu vào phân tích sự khác biệt và tương đồng giữa Daniel được nhắc đến trong sách Ezekiel và Daniel, người nổi tiếng với khả năng tiên tri và giải mộng trong sách Daniel. Chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu liệu có sự liên hệ nào giữa họ, hay đây là hai nhân vật hoàn toàn khác biệt. Hãy cùng khám phá những bí ẩn xoay quanh nhân vật Daniel này.
Trong Ezekiel 14:14 (bản dịch NET), chúng ta thấy: "Dù ba người này, Nô-ê, Daniel và Gióp, ở trong đó, thì họ cũng chỉ cứu được mạng sống mình bởi sự công bình của họ, Chúa Tối Thượng phán vậy." Câu hỏi đặt ra là, Daniel ở đây có phải là Daniel mà chúng ta biết đến từ sách Daniel hay không? Sự khác biệt trong cách viết tên (דנאל so với דניאל trong tiếng Hebrew) đã làm dấy lên nhiều tranh cãi.
Thêm vào đó, một số ý kiến cho rằng vào thời điểm Ezekiel viết/tiên tri, Daniel có lẽ còn rất trẻ và chưa có danh tiếng gì đặc biệt. Hơn nữa, việc xếp Daniel giữa Nô-ê và Gióp, hai nhân vật không phải người Israel và có lịch sử lâu đời hơn, có vẻ không hợp lý. Liệu đây có phải là một nhân vật khác, một "Danel" cổ xưa, một vị vua Canaanite?
Mặc dù còn trẻ, Daniel đã nhanh chóng tạo dựng được danh tiếng về sự chính trực và khôn ngoan. Chỉ trong vòng vài năm sau khi bị bắt làm tù binh ở Babylon (khoảng năm 605 TCN), Daniel đã thể hiện sự trung thành với Đức Chúa Trời bằng cách từ chối ăn đồ ăn của vua (Daniel 1:8). Sau đó, vào khoảng năm 602 TCN, ông đã giải thích giấc mơ của Nebuchadnezzar (Daniel 2), cứu sống nhiều người khôn ngoan vô tội khỏi án tử. Điều này chắc chắn đã làm tăng danh tiếng của ông trong cộng đồng người Israel.
Thời điểm Ezekiel 14:14 được viết (khoảng 591-590 TCN), Daniel đã có khoảng 11-12 năm để củng cố danh tiếng của mình. Vì vậy, việc Ezekiel nhắc đến Daniel trong bối cảnh này hoàn toàn có lý.
Quan trọng hơn, cần lưu ý rằng lời so sánh này không phải do Ezekiel tự nghĩ ra. Kinh Thánh chép rằng: "Lời của Đức Giê-hô-va lại đến cùng ta mà phán rằng..." (Ezekiel 14:12). Vậy, Đức Chúa Trời có đề cập đến một người không phải là Daniel trong Kinh Thánh để làm ví dụ về sự công bình cho dân Israel không? Điều này dường như không hợp lý, vì sẽ không có ý nghĩa gì khi đề cập đến một người nào đó không quen thuộc với dân Israel vào thời điểm đó.
Việc Daniel được đặt giữa Nô-ê và Gióp có thể mang ý nghĩa nhấn mạnh. Cả ba đều là những người công bình, những người cầu thay. Nô-ê và Gióp cầu thay cho gia đình họ (Nô-ê xây dựng tàu, Gióp dâng của lễ chuộc tội cho con cái). Daniel cũng đã giải cứu những người bạn của mình và những người khôn ngoan ở Babylon khỏi án tử.
Hơn nữa, cả ba đều là những người sống bên ngoài Đất Israel. Daniel không còn ở Jerusalem, Nô-ê và Gióp cũng vậy. Việc đặt họ vào Đất Israel chỉ là một giả thuyết để minh họa rằng ngay cả những người công bình nhất cũng không thể cứu ai khác ngoài bản thân họ trong cơn phán xét sắp đến.
Một số học giả cho rằng Daniel trong Ezekiel là một nhân vật huyền thoại khác, "Danel" từ các văn bản Ugarit cổ đại. Tuy nhiên, không có bằng chứng nào cho thấy Ezekiel biết đến nhân vật này. Hơn nữa, việc Đức Chúa Trời lại trích dẫn một nhân vật ngoại giáo để làm gương về sự công bình cho dân Israel là điều khó tin.
Sự khác biệt trong cách viết tên (דנאל so với דניאל) cũng được đưa ra để ủng hộ giả thuyết về một nhân vật khác. Tuy nhiên, nhiều học giả cho rằng đây chỉ là biến thể trong cách viết của cùng một cái tên.
Dựa trên những phân tích trên, có nhiều lý do để tin rằng Daniel được nhắc đến trong Ezekiel 14:14 chính là Daniel của sách Daniel. Mặc dù có những ý kiến khác nhau, nhưng bối cảnh lịch sử, kinh thánh và sự phù hợp trong thông điệp mà Ezekiel muốn truyền tải đều ủng hộ giả thuyết này. Daniel, người trẻ tuổi với danh tiếng ngày càng lan rộng về sự công bình và khôn ngoan, là một hình mẫu thích hợp để Đức Chúa Trời sử dụng trong lời cảnh báo về sự phán xét sắp đến trên Jerusalem.
Bài viết liên quan