Các vở kịch của William Shakespeare là một di sản văn hóa đồ sộ, được trình diễn và nghiên cứu trên toàn thế giới. Bài viết này sẽ đưa bạn vào hành trình khám phá thế giới kịch nghệ của ông, từ việc phân loại các vở kịch (bi kịch, hài kịch, sử kịch) đến nguồn gốc, phong cách và những tranh cãi xung quanh tác quyền. Hãy cùng tìm hiểu sâu hơn về những yếu tố làm nên sự vĩ đại của nhà soạn kịch bậc thầy này.
Theo truyền thống, các vở kịch của Shakespeare được chia thành ba thể loại chính: bi kịch, hài kịch và sử kịch. Sự phân loại này bắt nguồn từ ấn bản *First Folio* (1623), một сборник các tác phẩm của Shakespeare. Tuy nhiên, nhiều vở kịch không tuân theo các quy tắc của một thể loại duy nhất, dẫn đến những tranh luận về cách phân loại chúng.
Bi kịch Shakespeare thường xoay quanh những nhân vật chính cao quý, những người phải đối mặt với những thử thách lớn và cuối cùng gục ngã trước số phận, sự phản bội hoặc những sai lầm của chính họ. Những vở kịch này thường khám phá những chủ đề như tham vọng, ghen tuông, trả thù và sự suy đồi của quyền lực. Ví dụ điển hình bao gồm *Hamlet*, *Macbeth*, *Othello* và *Vua Lear*.
Các bi kịch Shakespeare thường sử dụng các độc thoại (soliloquies) để người xem có thể hiểu được động cơ và xung đột nội tâm của nhân vật. Thông qua sự đấu tranh của các nhân vật, Shakespeare khắc họa những khía cạnh sâu sắc của bản chất con người và đặt ra những câu hỏi về ý nghĩa của cuộc sống.
Hài kịch Shakespeare thường có các cốt truyện phức tạp, sự nhầm lẫn về danh tính, tình yêu lãng mạn và những tình huống dở khóc dở cười. Những vở kịch này thường kết thúc bằng một đám cưới hoặc một kết thúc có hậu, mang đến sự giải trí và tiếng cười cho khán giả. *Giấc mộng đêm hè*, *Mọi chuyện tốt đẹp khi kết thúc tốt đẹp*, *Đêm thứ mười hai* và *Như bạn thích* là những ví dụ nổi bật.
Phong cách hài hước của Shakespeare thường dựa trên cách chơi chữ, những câu nói thông minh và những tình huống trớ trêu. Ông thường sử dụng các nhân vật hề (clowns) để tạo ra những khoảnh khắc hài hước và châm biếm những thói hư tật xấu của xã hội. Các vở hài kịch của Shakespeare không chỉ mang tính giải trí mà còn chứa đựng những thông điệp sâu sắc về tình yêu, tình bạn và sự tha thứ.
Sử kịch Shakespeare dựa trên các sự kiện lịch sử có thật, thường là về các vị vua và hoàng hậu Anh. Tuy nhiên, Shakespeare thường tự do điều chỉnh các sự kiện lịch sử để tạo ra những câu chuyện kịch tính và hấp dẫn hơn. Các vở sử kịch thường khám phá những chủ đề như quyền lực, chiến tranh, lòng trung thành và sự phản bội.
Chuỗi kịch *Henriad* (bao gồm *Richard II*, *Henry IV, Phần 1*, *Henry IV, Phần 2* và *Henry V*) là một ví dụ điển hình về sử kịch Shakespeare. Những vở kịch này miêu tả các sự kiện trong Chiến tranh Trăm năm và khám phá sự trỗi dậy của vua Henry V. *Richard III* cũng là một vở sử kịch nổi tiếng, miêu tả một cách đầy kịch tính cuộc đời và cái chết của vị vua này.
Khi Shakespeare bắt đầu viết kịch, ông đã chịu ảnh hưởng từ hai luồng truyền thống kịch nghệ chính: kịch đạo đức Tudor và lý thuyết thẩm mỹ cổ điển. Kịch đạo đức Tudor thường sử dụng các nhân vật tượng trưng để truyền tải những bài học đạo đức, trong khi lý thuyết thẩm mỹ cổ điển, bắt nguồn từ Aristotle, nhấn mạnh sự thống nhất và tính trang trọng trong kịch nghệ.
Shakespeare đã kết hợp các yếu tố của cả hai truyền thống này vào các vở kịch của mình, tạo ra một phong cách độc đáo và sáng tạo. Ông cũng chịu ảnh hưởng từ các nhà viết kịch nổi tiếng khác như Christopher Marlowe và Thomas Kyd, những người đã cách mạng hóa sân khấu Anh bằng cách kết hợp sự phức tạp về tu từ của kịch học thuật với năng lượng thô tục của kịch đạo đức.
Shakespeare sử dụng nhiều kỹ thuật khác nhau để tạo ra những vở kịch hấp dẫn và giàu cảm xúc. Ông thường sử dụng thơ iambic pentameter (thể thơ năm nhịp iamb), văn xuôi và những câu vè có vần điệu để tạo ra nhịp điệu và âm điệu cho lời thoại. Ông cũng sử dụng cách chơi chữ, ẩn dụ và những hình ảnh sống động để truyền tải những ý nghĩa sâu sắc và phức tạp.
Soliloquies, những đoạn độc thoại dài của nhân vật, là một đặc điểm nổi bật trong kịch của Shakespeare. Chúng cho phép khán giả hiểu được những suy nghĩ và cảm xúc thầm kín của nhân vật, cũng như những động cơ thúc đẩy hành động của họ.
Mặc dù Shakespeare được công nhận rộng rãi là tác giả của 39 vở kịch, nhưng vẫn có những tranh cãi về tác quyền của một số tác phẩm nhất định. Một số học giả cho rằng Shakespeare có thể đã hợp tác với các nhà viết kịch khác trong một số vở kịch, hoặc rằng một số vở kịch có thể đã được viết bởi những người khác.
Những tranh cãi này thường dựa trên các phân tích ngôn ngữ, phong cách và bằng chứng lịch sử. Tuy nhiên, việc xác định chắc chắn tác quyền của một tác phẩm kịch nghệ từ thời đại Elizabeth là rất khó khăn, vì thiếu các tài liệu lưu trữ đầy đủ và các tiêu chuẩn về tác quyền khác với ngày nay.
Bất chấp những tranh cãi, di sản của Shakespeare vẫn vô cùng to lớn. Các vở kịch của ông đã được dịch ra nhiều thứ tiếng và được trình diễn trên khắp thế giới. Chúng tiếp tục truyền cảm hứng cho các nhà văn, đạo diễn, diễn viên và khán giả ở mọi lứa tuổi.
Shakespeare không chỉ là một nhà viết kịch vĩ đại mà còn là một nhà thơ, một nhà triết học và một nhà tâm lý học tài ba. Các tác phẩm của ông khám phá những khía cạnh sâu sắc của bản chất con người và đặt ra những câu hỏi quan trọng về cuộc sống, tình yêu, cái chết và ý nghĩa của sự tồn tại. Tìm hiểu về thế giới kịch Shakespeare là một hành trình khám phá không ngừng, mang lại những trải nghiệm phong phú và sâu sắc cho tất cả những ai yêu thích văn học và kịch nghệ.
Bài viết liên quan