Khắc phục lỗi 'syntax error near unexpected token `then`' trong Linux Bash Script

Bạn đang vật lộn với lỗi khó chịu 'syntax error near unexpected token `then`' khi viết script trên Linux? Đừng lo lắng! Lỗi này khá phổ biến, đặc biệt khi làm việc với các câu lệnh điều kiện if...then...fi phức tạp hoặc khi thực thi các lệnh từ xa qua SSH. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn sâu sắc về nguyên nhân gây ra lỗi này và các giải pháp hiệu quả để khắc phục nó, giúp bạn viết script mượt mà và tránh những "cơn đau đầu" không đáng có.

Nguyên nhân phổ biến của lỗi 'syntax error near unexpected token `then`'

Lỗi 'syntax error near unexpected token `then`' thường xuất hiện khi trình thông dịch Bash gặp phải từ khóa then ở một vị trí không hợp lệ trong cấu trúc câu lệnh. Dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:

• Thiếu từ khóa if trước then: Đây là lỗi cơ bản nhất. Đảm bảo rằng mọi then đều đi kèm với một if tương ứng.
• Lỗi cú pháp trong điều kiện của câu lệnh if: Nếu điều kiện trong if bị sai cú pháp, trình thông dịch có thể không nhận diện được và báo lỗi ở then.
• Sử dụng sai cách các toán tử so sánh: Các toán tử so sánh như -eq, -ne, -gt, -lt, =, == phải được sử dụng đúng ngữ cảnh (số hay chuỗi) và đúng cú pháp.
• Vấn đề về quoting và escaping: Khi thực thi lệnh từ xa qua SSH, việc quoting và escaping không chính xác có thể khiến câu lệnh bị hiểu sai.
• Sử dụng eval không cẩn thận: Lệnh eval có thể gây ra các lỗi cú pháp khó lường nếu không được sử dụng một cách thận trọng.

Ví dụ cụ thể và cách khắc phục

Ví dụ 1: Lỗi quoting khi thực thi lệnh SSH

Hãy xem xét ví dụ sau, thường gặp khi thực thi lệnh từ xa qua SSH:

        
for vm in {20..30} ; do ssh -q -o "StrictHostKeyChecking no" 192.168.210.${vm} "hostname; echo $password | su - root -c \"\ if $(whoami | grep -q root);then echo Good; else echo Bad;fi \"" ; done
        
    

Trong ví dụ này, lỗi 'syntax error near unexpected token `then`' xảy ra do việc quoting không chính xác. Cụ thể, phần $(whoami | grep -q root) được thực thi trên máy cục bộ (SSH client) chứ không phải trên máy chủ từ xa (SSH server). Ngoài ra, việc sử dụng biến $password trực tiếp trong lệnh có thể gây lộ mật khẩu.

Cách khắc phục:

• Sử dụng single quotes để bao bọc toàn bộ lệnh SSH, đảm bảo rằng các biến và lệnh bên trong được thực thi trên máy chủ từ xa.
• Truyền mật khẩu qua biến môi trường thay vì trực tiếp trong lệnh.
• Sử dụng id -u để kiểm tra quyền root thay vì whoami | grep -q root.
• Quan trọng nhất: Sử dụng xác thực bằng khóa SSH (key-based authentication) thay vì mật khẩu để tăng cường bảo mật.

Dưới đây là phiên bản đã sửa đổi (vẫn dùng mật khẩu, nhưng an toàn hơn):

        
for ip in 192.168.210.{20..30}; do
  LC_PASS=$password ssh -o SendEnv=LC_PASS \
                        -o StrictHostKeyChecking=no -q "$ip" '
    uname -n # standard equivalent of hostname
    printf "%s\n" "$LC_PASS" |
      su - root -c '\''
        if [ "$(id -u)" -eq 0 ]; then
          echo Good
        else
          echo Bad
        fi'\''
  '
done
        
    

Ví dụ 2: Sử dụng eval không đúng cách

Đôi khi, việc sử dụng eval có thể dẫn đến lỗi 'syntax error near unexpected token `then`' do câu lệnh được tạo ra không hợp lệ. Ví dụ:

        
STARTUP="if [ -f entrypoint.sh ]; then {{COMMAND}}; fi;"
EVAL_SCRIPT=`eval echo $(echo ${STARTUP} | sed -e 's/{{/${/g' -e 's/}}/}/g')`
${EVAL_SCRIPT}
        
    

Lỗi xảy ra vì eval được sử dụng quá nhiều lần, dẫn đến việc câu lệnh bị phân tách và thực thi không đúng. Cụ thể, eval echo if [ -f entrypoint.sh ] sẽ in ra if [ -f entrypoint.sh ], sau đó then {{COMMAND}}; fi; sẽ bị coi là một lệnh riêng biệt và gây ra lỗi.

Cách khắc phục:

• Hạn chế sử dụng eval. Nếu có thể, hãy tìm cách khác để tạo và thực thi câu lệnh.
• Nếu buộc phải dùng eval, hãy đảm bảo rằng câu lệnh được tạo ra hoàn chỉnh và hợp lệ trước khi thực thi.

Phiên bản đã sửa đổi:

        
STARTUP="if [ -f entrypoint.sh ]; then {{COMMAND}}; fi;"
EVAL_SCRIPT=$(echo ${STARTUP} | sed -e 's/{{/${/g' -e 's/}}/}/g')
eval ${EVAL_SCRIPT}
        
    

Lời khuyên chung để tránh lỗi 'syntax error near unexpected token `then`'

• Kiểm tra cú pháp cẩn thận: Luôn kiểm tra cú pháp của câu lệnh if...then...fi để đảm bảo không có lỗi chính tả hoặc thiếu sót.
• Sử dụng trình soạn thảo có hỗ trợ syntax highlighting: Trình soạn thảo có syntax highlighting sẽ giúp bạn dễ dàng phát hiện các lỗi cú pháp.
• Debug từng bước: Nếu gặp lỗi, hãy thử chạy script từng bước một để xác định vị trí gây ra lỗi. Sử dụng set -x để in ra các lệnh được thực thi.
• Chia nhỏ các câu lệnh phức tạp: Thay vì viết một câu lệnh quá dài và phức tạp, hãy chia nhỏ nó thành các phần nhỏ hơn, dễ quản lý và debug hơn.
• Tham khảo tài liệu và các ví dụ: Nếu bạn không chắc chắn về cú pháp hoặc cách sử dụng một lệnh nào đó, hãy tham khảo tài liệu chính thức hoặc tìm kiếm các ví dụ trực tuyến.

Hy vọng bài viết này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về lỗi 'syntax error near unexpected token `then`' và cách khắc phục nó. Chúc bạn viết script thành công!