Bài viết này cung cấp một cái nhìn tổng quan về **dữ liệu raster** và **multiband** trong hệ thống thông tin địa lý (GIS). Chúng ta sẽ khám phá định nghĩa của chúng, các phương pháp hiển thị, ứng dụng phân tích mạnh mẽ và cách tính toán diện tích sử dụng dữ liệu raster. Hiểu rõ các khái niệm này sẽ giúp bạn khai thác tối đa tiềm năng của dữ liệu raster trong các dự án GIS của mình.
**Dữ liệu raster** đại diện cho thông tin địa lý dưới dạng một lưới các ô (pixel) đều nhau. Mỗi ô chứa một giá trị đại diện cho một thuộc tính cụ thể tại vị trí đó trên bề mặt Trái Đất. Ví dụ, trong một mô hình độ cao số (DEM), mỗi pixel có thể chứa giá trị độ cao.
Không giống như dữ liệu vector, sử dụng điểm, đường và đa giác để biểu diễn các đối tượng địa lý riêng biệt, dữ liệu raster phù hợp để biểu diễn các hiện tượng liên tục như nhiệt độ, độ cao, hoặc mật độ dân số. **Phân tích dữ liệu raster** cho phép thực hiện các phép tính và mô hình hóa phức tạp trên các bề mặt liên tục này.
Dữ liệu raster single-band, chỉ chứa một giá trị cho mỗi pixel, có thể được hiển thị theo nhiều cách khác nhau:
Việc lựa chọn phương pháp hiển thị phù hợp giúp làm nổi bật các đặc điểm quan trọng của **dữ liệu không gian**.
**Dữ liệu raster multiband** chứa nhiều giá trị cho mỗi pixel, mỗi giá trị tương ứng với một kênh (band) khác nhau. Các band này thường đại diện cho các phần khác nhau của phổ điện từ, như đỏ, lục, lam, hồng ngoại gần, và hồng ngoại sóng ngắn.
Ví dụ, ảnh vệ tinh Landsat-9 có 11 band, mỗi band thu thập dữ liệu từ một vùng khác nhau của phổ điện từ. **Phân tích đa băng tần** cho phép chúng ta quan sát và đo lường các hiện tượng mà mắt thường không nhìn thấy được. Các vật liệu và đặc điểm khác nhau phản xạ và hấp thụ năng lượng ở các phần khác nhau của phổ điện từ, tạo ra "chữ ký quang phổ" riêng.
Với dữ liệu multiband, bạn có thể tạo ra các tổ hợp màu RGB bằng cách gán ba band khác nhau cho các kênh đỏ, lục và lam. Điều này cho phép bạn tạo ra các hình ảnh trực quan hóa khác nhau, làm nổi bật các đặc điểm cụ thể. Ví dụ:
**Phân tích raster multiband** được sử dụng rộng rãi trong:
Để tính diện tích của các đối tượng được biểu diễn bằng dữ liệu raster, bạn cần biết kích thước của mỗi pixel. Ví dụ, nếu mỗi pixel có kích thước 30m x 30m, thì diện tích của một pixel là 900 mét vuông.
Sau đó, bạn có thể đếm số lượng pixel thuộc đối tượng quan tâm và nhân với diện tích của một pixel để tính tổng diện tích. Ví dụ, nếu một khu rừng chiếm 1000 pixel, thì diện tích của khu rừng là 1000 * 900 = 900,000 mét vuông.
Các phần mềm GIS như QGIS và ArcGIS cung cấp các công cụ để tự động hóa quá trình này. Bạn có thể sử dụng các công cụ như "Raster Layer Unique Values Report" (QGIS) để tính số lượng pixel cho mỗi loại đối tượng trong một raster phân loại, sau đó tính diện tích tương ứng.
**Dữ liệu raster** và **multiband** là những thành phần quan trọng trong GIS, cung cấp thông tin chi tiết và linh hoạt về bề mặt Trái Đất. Bằng cách hiểu rõ các khái niệm, phương pháp hiển thị và ứng dụng phân tích, bạn có thể tận dụng tối đa tiềm năng của dữ liệu raster để giải quyết các vấn đề phức tạp trong nhiều lĩnh vực khác nhau.
Bài viết liên quan